 |
| Hemophilia Disease |
హిమోఫిలియా:
- మనిషికి గాయం అయినప్పుడు రక్తం కారుతుంది. అయితే, కొంతసేపటి తరువాత రక్తం గడ్డకట్టుతుంది. రక్తం గడ్డకట్టకుండా, రక్తం కారడాన్ని హిమోఫిలియా (Hemophilia or Haemophilia) అంటారు.
- హిమోఫిలియాను ప్రధానంగా A, B అని రెండు రకాలుగా విభజించుకోవచ్చు. హిమోఫిలియా A రకంలో ఫ్యాక్టర్‌ 8 లోపం, B రకంలో ఫ్యాక్టర్‌ 9 లోపం కనబడుతుంది. దాదాపు 90% మందిలో A రకమే కనబడుతుంది. మరో 9 శాతం మందిలో B రకం, మిగతా ఒక శాతం మందిలో ఫ్యాక్టర్‌ 11, 5 లోపం వంటి ఇతరత్రా రకాల హిమోఫిలియా కనబడుతుంది.
- 70 శాతం వంశపారంపర్యంగానూ, 30 శాతం ఆకస్మిక జన్యు మార్పిడి కారణంగా, పుట్టుకతో వచ్చే ఈ వ్యాధి వలన వ్యాధిగ్రస్తులు ఏటా పెరుగుతున్నారని సర్వేలు చెబుతున్నాయి.
- ఎక్కువ శాతం మగపిల్లలోనే ఈ వ్యాధి ఉంటుంది. ప్రతి పది వేల మందిలో ఒకరికి ఈ వ్యాధి ఉంటుంది.
వ్యాది లక్షణాలు:
- రక్తం గడ్డకట్టకపోవడం ఈ వ్యాధి ప్రధాన లక్షణం.
- శరీరంలో గాయాలు అయినప్పుడు, ఏదైనా శస్త్ర చికిత్స జరిగినప్పుడు, ప్రమాదాలు జరిగినపుడు రక్తం గడ్డకట్టకుండా నిరంతరంగా రక్తం స్రవించడం, గాయాలు మానకపోవడం, ముక్కు నుండి రక్తం కారడం, చిగుళ్లు, మల, మూత్రం ద్వారా రక్తం స్రవించడం
- సమస్య తీవ్రంగా ఉన్నవారిలో ఇంజెక్షన్ తీసుకున్న చోట పెద్దగా ఉబ్బటం, అక్కడక్కడా చర్మం నల్లగా కమిలినట్టు కనిపించటం వంటివీ వేధిస్తుంటాయి.
- కొందరికి ఎలాంటి కారణం లేకుండానే ఉన్నట్టుండి ఒంట్లోనూ రక్తస్రావం కావొచ్చు. ఇలా కండరాల్లోకి, కీళ్లలోకి రక్తస్రావం కావటం వల్ల తీవ్రమైన నొప్పి, వాపుతో పిల్లలు విలవిల్లాడిపోతారు.
- తరచుగా రక్తస్రావమైతే కీళ్లు పెద్దగా ఉబ్బి, ఆకారం మారిపోవచ్చు. ఈ అవకరం శాశ్వతంగానూ ఉండిపోతుంది. కాబట్టి దీనిపై అవగాహన కలిగి ఉండటం అవసరం.
- గాయం నుంచి స్రవిస్తున్న రక్తం ఎంతకీ గడ్డకట్టకపోతే, ఐసు గడ్డను గాయంపై పూసి, తక్షణమే వైద్యుడిని సంప్రదించాల్సి ఉంటుంది.
రక్తం గడ్డకట్టడం:
- రక్తంలో ప్లాస్మా 55% ఉంటుంది. ప్లాస్మా లోని ఫైబ్రినోజన్, ప్రోథ్రాంబిన్ అనే ప్రోటీన్లు రక్తనాళాలు తెగినప్పుడు రక్తం గడ్డకట్టడంలో పాత్ర వహిస్తాయి.
- రక్త ఫలకికలు (Blood Platelets) ముఖ్యవిధి రక్తాన్ని గడ్డ కట్టించడం (రక్త స్కంధనం). కాబట్టి వీటిని థ్రాంబోసైట్స్ అని కూడా అంటారు.
- గాయమైన ప్రాంతంలో గల రక్తఫలకికలు విచ్చిన్నం చెంది థ్రాంబోప్లాస్టిన్లను విడుదల చేస్తాయి. థ్రాంబోప్లాస్టిన్ రక్తంలోని ప్రోథ్రాంబిన్ ను థ్రాంబిన్‌ గా మారుస్తుంది. ఇలా థ్రాంబిన్‌ వెంటనే రక్తంలోని ఫెబ్రినోజన్ ను ఫైబ్రిన్ గా మారుస్తుంది. ఈ ఫైబ్రిన్ పోచలు ఒకదానికొకటి అల్లుకొని సంక్లిష్ట జాలకాన్ని ఏర్పర్చి రక్తం గడ్డకట్టి రక్తస్రావంను అరికడుతుంది.
- సగటున రక్తం గడ్డకట్టుటకు తీసుకునే సమయం 2 నుంచి 6 నిమిషాలు
- రక్తాన్ని గడ్డ కట్టించే కణాలు- థ్రాంబోసైట్స్
- రక్తాన్ని గడ్డ కట్టించే కారకాలు- పైబ్రినోజన్, ప్రోథ్రాంబిన్
- రక్తాన్ని గడ్డ కట్టించే మూలకం- కాల్షియం
- రక్తాన్ని గడ్డ కట్టించే విటమిన్- విటమిన్ K
- రక్త నాళాల్లో రక్తం గడ్డకట్టడాన్ని త్రాంబస్ అంటారు. ఇది ప్రమాదకరమైనది
- రక్త నాళాల్లో రక్తం గడ్డ కట్టకుండా నిరోధించే కారకం/దోహదపడే కారకం- హెపారిన్
- బ్లడ్ బ్యాంకులలో రక్తం నిల్వచేసే కాలం 3-4 నెలలు. రక్తం గడ్డకట్టకుండా నివారించుటకు బ్లడ్ బ్యాంక్ లో ఉపయోగించే రసాయనాలు- సోడియం, కాల్షియం, అల్యూమినియంల సిట్రేట్ లు, ఆక్సలేట్ లు, కృత్రిమ హెపారిన్.
వీటిని కూడా చూడండీ:
- ప్రపంచ హిమోఫిలియా దినోత్సవం (World Hemophilia Day)
- వ్యాధులు (Diseases)
- ముఖ్యమైన దినోత్సవాలు (Important Days)