History of World Soil Day in Telugu | ప్రపంచ నేల దినోత్సవం

History of World Soil Day in Telugu | ప్రపంచ నేల దినోత్సవం

ప్రపంచ నేల

దినోత్సవం - డిసెంబర్ 05

ఉద్దేశ్యం:

• ఆహారభద్రత, ఆరోగ్యకరమైన పర్యావరణ వ్యవస్థలు మరియు మానవ శ్రేయస్సు కోసం నేల నాణ్యత యొక్క ప్రాముఖ్యతపై అవగాహన కల్పించడం ప్రపంచ నేల/మట్టి దినోత్సవం (World Soil Day) యొక్క ముఖ్య ఉద్దేశ్యం.

చరిత్ర:

• 2002లో ఇంటర్నేషనల్ యూనియన్ ఆఫ్ సాయిల్ సైన్సెస్ (IUSS-International Union of Soil Sciences) ప్రపంచ మట్టి (లేదా) నేల దినోత్సవాన్ని (World Soil Day) ప్రతి సంవత్సరం డిసెంబర్ 5 న జరుపుకోవాలని సిఫారసు చేసింది.
• 2012లో  థాయిలాండ్ దేశం నాయకత్వంలో మరియు Global Soil Partnership యొక్క చట్రంలో, ప్రపంచ అవగాహన పెంచే వేదికగా అధికారికంగా మట్టి (లేదా) నేల దినోత్సవాన్ని ఏర్పాటుచేయడానికి FAO మద్దతు ఇచ్చింది.
• FAO యొక్క సమావేశం 2013 జూన్ లో ప్రపంచ నేల దినోత్సవాన్ని ఏకగ్రీవంగా ఆమోదించింది మరియు 68 వ UN సర్వసభ్య సమావేశంలో అధికారికంగా ఈ దినోత్సవాన్ని ప్రకటించాలని అభ్యర్థించింది.
• 2013 డిసెంబర్‌లో 68వ సర్వసభ్య సమావేశంలో UN జనరల్ అసెంబ్లీ డిసెంబర్ 5 ను ప్రపంచ నేల దినంగా ప్రకటించింది. 
• మొదటి ప్రపంచ నేల దినోత్సవాన్ని 2014 డిసెంబర్ 5 న జరుపుకున్నారు.

డిసెంబర్ 5 నే ఎందుకు?

• ఈ దినోత్సవం ఏర్పాటుకు ప్రధాన ప్రతిపాదకులలో ఒకరైన  థాయిలాండ్ 09వ రాజు King Bhumibol Adulyadej (జ:5 December 1927 - మ:13 October 2016) జన్మ దినం సంధర్భంగా ఆయనకు గుర్తుగా డిసెంబర్ 5ను ప్రపంచ మట్టి (లేదా) నేల దినోత్సవంగా జరుపుకుంటారు.

King Bhumibol Adulyadej 

థీమ్ (Theme):

• 2020: నేలని సజీవంగా ఉంచండి, నేల జీవవైవిధ్యాన్ని రక్షించండి (Keep soil alive, Protect soil biodiversity)
• 2019: నేల కోతను ఆపండి, మన భవిష్యత్తును కాపాడండి (Stop Soil Erosion, Save our Future)
• 2018: నేల కాలుష్యానికి పరిష్కారం! (Be the Solution to Soil Pollution)
• 2017: గ్రహం యొక్క సంరక్షణ గ్రౌండ్ నుండి మొదలవుతుంది (Caring for the Planet starts from the Ground)
• 2016: నేలలు మరియు పప్పుధాన్యాలు జీవితానికి సహజీవనం (Soils and pulses, a symbiosis for life)
• 2015: ఆరోగ్యకరమైన జీవితానికి ఆరోగ్యకరమైన నేలలు (Healthy soils for a healthy life)

నేల కాలుష్యం(Soil Pollution):

• భూమి ఉపరితలాన్ని 71% సముద్రపు నీరు ఆవరించి ఉంది. కేవలం 29% మాత్రమే నేల ఆవరించి ఉంది.
• నేడు ప్రపంచాన్ని పట్టి పీడిస్తున్న కాలుష్యాలలో నేల కాలుష్యం కూడా ముఖ్యమైనది.
• పరిశ్రమలు రసాయన వ్యర్థాలను నేలపై విచక్షణ రహితంగా పారబోయడంవల్ల, వ్యవసాయ రంగంలో పురుగుమందులను ఎక్కువగా ఉపయోగించడంవల్ల, నేల విషతుల్యమౌతుంది. దీనివల్ల  నేల సారం దెబ్బతింటుంది.
• అలాగే నీరు ఎక్కువ కాలంపాటు ఒకేచోట నిల్వ ఉండటం వల్ల నేల ఉప్పురికి సారాన్ని పోగొట్టుకుంది.
• వరదలు, భారీ వర్షాలు నేల కోతకు కారణం అవుతున్నాయి. సారవంతమైన నేల పైపొర కొట్టుకు పోవడాన్ని మృత్తికా క్రమక్షయం అంటారు.

భారతదేశంలో నేలలు:

• నేలల భౌతిక, రసాయనిక ధర్మాలను గూర్చి అధ్యయనం చేసే శాస్త్రాన్ని పెడాలజీ (Pedology) అంటారు.
• నేల మరియు మొక్కల మద్య ఉండే సంబంధాన్ని గురించి తెలిపేది - ఎడఫోలజి (Edaphology)
• మృత్తికల సంబంధం లేకుండా మొక్కలు పెంచడాన్ని హైడ్రోఫోనిక్స్ (Hydroponics) అంటారు.
• తటస్థ నేలల PH విలువ 6.5 నుంచి 7.5 వరకూ ఉంటుంది.
• భారత వ్యవసాయ పరిశోధనా సంస్థ (ICAR - Indian Council of Agricultural Research) భారతదేశంలో నేలలను 08 రకాలుగా వర్గీకరించింది

(1)ఒండ్రు మట్టి నేలలు (Alluvial Soils):

• ఇవి అత్యత సారవంతమైన నేలలు దేశ భూభాగంలో  సుమారు 24% విస్తరించి ఉన్నాయి.
• ఆర్థికంగా అతి ప్రాధాన్యత గల నేలలు.
• నదులు క్రమక్షయం చేసి తీసుకొని వచ్చే ఒండ్రు మట్టిని నిక్షేపించడం వల్ల ఒండ్రు నేలలు ఏర్పడుతాయి.
• పాత ఒండ్రు మట్టి నేలలను భంగర్ అని, కొత్త ఒండ్రు  మట్టి నేలలను ఖాదర్ అని పిలుస్తారు.
• ఒండ్రు నేలల్లో ప్రధానంగా పండు పంటలు - వరి, గోధుమ, చెరకు, జనుము మొదలైనవి.

(2)నల్లరేగడి నేలలు (Black Soils):

• ఇవి ప్రధానంగా బసాల్ట్ శిలల శైథిల్యం వల్ల ఏర్పడ్డాయి. వీటినే రేగర్ నేలలు అని , తనను తాను దున్ను కొనే నేలలని అంటారు.
• ఇవి వర్షాకాలంలో జిగటగా ఉండి, వేసవిలో ఎండి పోయి పెద్ద పెద్ద పగుళ్లు ఏర్పడతాయి.
• పత్తి పంటకు ఇవి అత్యంత అనుకూలంగా ఉండటం వల్ల వీటిని బ్లాక్ కాటన్ నేలలు అంటారు.
• వీటికి నల్ల రంగు రావడానికి కారణం అదులో కరిగి ఉన్న ఇనుము మెగ్నీషియం ఆక్సైడ్స్ (టిటాని ఫెర్రస్ మెగ్నీషియం)
• నీటిని నిల్వ చేసుకొనే సామర్ధ్యం అత్యధికంగా గల నేలలు.

(3)ఎర్ర నేలలు (Red Soils):

• ప్రధానంగా గ్రానైట్ శిలలు విచ్ఛిన్నం చెందటం వల్ల ఇవి ఏర్పడ్డాయి.
• ఇవి ఎర్రటి రంగులో ఉండటానికి కారణం ఈ నేలలో ఇనుప ధాతువు అధికంగా కరిగి ఉంటుంది.
• మన దేశంలో అధికంగా ఉండే నేలలు. దేశ భూభాగంలో సుమారు 29% ఆక్రమించి ఉన్నాయి.
• దేశంలో ఎక్కువ విస్తీర్ణంలో (సుమారు 67%) ఎర్ర నేలలు గల రాష్ట్రం - తమిళనాడు
• నీరు త్వరగా ఇంకిపోయే గుణం కల్గి ఉంటాయి.

(4)లేటరైట్ నేలలు (Laterite Soils):

• అధిక ఉష్ణోగ్రత, అధిక వర్షపాతం ఒకదాని తర్వాత ఒకటి సంభవించే ప్రాంతాల్లో ఇవి ఏర్పడ్డాయి.
• లేటరైట్ అనే లాటిన్ పదానికి బ్రిక్ అనే అర్థం ఉంది.
• ఈ నేలలు తడిసినప్పుడు మెత్తగా ఉండి, ఎండినపుడు గట్టిగా ఉంటాయి. కనుక వీటిని Brick soil అంటారు.
• పర్వత శిఖర భాగాలు, పీఠభూమి ప్రాంతాల్లో ఇవి ఎక్కువగా ఏర్పడుతాయి.
• ఈ నేలల్లో లభించే ముఖ్య ఖనిజం - బాక్సైట్.
• కాఫీ, తేయాకు, రబ్బరు, జీడి మామిడి, కొబ్బరి తోట లకు ఈ నేలలు శ్రేష్టమైనవి.

(5)శుష్క మరియు ఎడారి నేలలు (Arid and Desert 
     Soils):

• ఈ నేలల్లో  ఫాస్పరస్ పదార్థాలు సమృద్ధిగా ఉంటాయి.
• నీటిని నిల్వ చేసుకొనే సామర్ధ్యం అతి తక్కువ 

(6)లవణీయ నేలలు/క్షారమృత్తిక నేలలు (Saline 
     and Alkaline Soils):

• ఇవి సారవంతమైనవి కావు. వీటిని రే /కల్లార్ /ఊసర నేలలు అని పిలుస్తారు.

(7)పర్వత, అటవీ నేలలు (Forest and Mountain 
     Soils):

• దేశంలో పర్వత వాలుల వెంబడి విస్తరించి ఉన్నాయి. 
• అడవులలోని ఆకులు , మొక్కలు నుండి తయారైన సేంద్రియ పదార్థాలతో ఈ నేలలు నిండి ఉంటాయి.
• ఈ నేలలో హ్యూమస్ ఎక్కువ.
• ఈ నేలల్లో కాఫీ, తేయాకు, ఉష్ణమండల ఫలాలు, సుగంధ ద్రవ్యాలు పండుతాయి.

(8)చిత్తడి నేలలు (Peaty and Marshy Soils):

• ఇవి తేమ, బురదతో కూడిన నేలలు. అందువల్ల వ్యవసాయానికి నిరుపయోగం.
• ఇవి ఎక్కువగా కేరళలో విస్తరించాయి. ఇవి ఆమ్లత్వం కలిగి ఉండి నలుపురంగులో ఉంటాయి. కేరళలో వీటిని స్థానికంగా కరి నేలలు అంటారు.

వీటిని కూడా చూడండీ:

• ముఖ్యమైన దినోత్సవాలు (Important Days)